بررسی تغییرات زمانی و مکانی عملکرد گندم و لوبیا مطالعه موردی خراسان رضوی

نوسانات عملکرد، ناشی از تفاوتها در سطح نهاده، پیشرفت های کشاورزی و همچنین شرایط محیطی خاک و اقلیم است.این پژوهش به منظورمطالعه نوسانات عملکرد گندم و لوبیا در 6 شهرستان خراسان رضوی از پارامترهای اقلیمی (بارش و دما) برای دوره آماری 17 ساله از سال 1372 تا 1388 استفاده شد. در این مطالعه جهت بررسی نوسانات زمانی عملکرد از روش سری های زمانی وآزمون من کندال و جهت بررسی نوسانات عملکرد دو گیاه گندم و لوبیا در بعد مکان از دو روش وزن دهی عکس فاصله و کریجینگ استفاده شد. نتایج نشان داد که تغییرات عملکرد گندم محصولات زراعی تحت تاثیر متغیر های آب و هوایی است که 32 تا 77 درصد از تغییرات عملکرد را می توان با این متغییرهای اقلیمی توصیف کرد. تغییرات عملکرد لوبیا با متغیرهای آب و هوایی فقط با مشهد را بطه رگرسیونی داشت وبقیه شهرها هیچ رابطه رگرسیونی با پارامترهای اقلیمی نداشتند. با آزمون منکندال با سطح معنی داری 95% عملکرد گندم در شهرهای مشهد، نیشابور و تربت حیدریه دارای روند مثبت و عملکرد لوبیا در شهرهای مشهد و تربت حیدریه دارای روند منفی است و بقیه شهرها روند خاصی را نشان ندادند.از بعد مکانی در سال1388 عملکرد گندم از شرق به سمت غرب کاهش یافته است و عملکرد لوبیا مرکز خراسان رضوی (تربت حیدریه) بالاترین عملکرد را دارا بود. برای ارزیابی روشها ابتدا با استفاده از شاخص میانگین بایاس میزان خطای داده های برآورد شده محاسبه شد. نتایج حاصل نشان داد که از نظر دقت فضایی کریجینگ بهتر از وزن دهی عکس فاصله است.